هفته بیست و یکم بارداری

در هفته بیست و یکم بارداری هنوز برای کودکتان اسم انتخاب نکرده‌اید؟ اگر هنوز درباره اینکه چه نامی برای فرزندتان انتخاب کنید، مرددید بهتر است سری به ابزار نام نی نی سایت یا سازمان ثبت احوال بزنید تا کمی ایده بگیرید. دقت کنید که در هفته بیست و یک بارداری تنها دغدغه شما انتخاب اسم نخواهد بود و اتفاق‌های دیگری نیز انتظارتان را می‌کشد که با هم آنها را می‌خوانیم.

وضعیت جنین در هفته بیست و یکم بارداری

وزن جنین در هفته بیست و یکم حدود 360 گرم و اندازه او تقریبا 26.7 سانتی‌متر است.او الان به اندازه یک موز است. در عکس سونوگرافی خواهید دید که جنین 21 هفته‌ای ابروها و پلک‌های کامل دارد. حالا دیگر مسلما شما حرکت‌های او را احساس می‌کنید.
جنین داخل شکم شما به برنامه روزانه و کارهایی که ممکن است داشته باشید توجه نمی‌کند؛ پس اگر شب که آماده خوابیدن می‌شوید او تکان خوردن را آغاز کرد، تعجب نکنید. اگر جنسیت جنین شما دختر باشد، واژن او کاملا در هفته بیست و یکم شکل‌گرفته است هرچند رشد این اندام تا زمان تولد او ادامه خواهد یافت.
شاید فکر کنید که جنین حالا کمتر از قبل می‌خوابد و بیشتر ضربه می‌زند. از آنجا که او هنوز در رحم شما فضای زیادی برای تحرک دارد ضربه‌هایش را کمتر و فقط به صورت تصادفی حس می‌کنید. همچنان که جنین بزرگتر می‌شود بدنش با ماده سفید و چسبنده‌ای پوشیده می‌شود که هنگام تولد از بین می‌رود. تا هفته بیست و یکم بارداری کبد و طحال جنین تمام سلول‌های خونی او را تولید کرده‌اند و کبد تا قبل از تولد جنین همچنان به این کار ادامه می‌دهد. مغز جنین هم مانند سایر قسمت‌های بدنش در حال تکامل است و با رشد حواس از عادت‌های تغذیه و خواب شما و نیز نور و سر و صدای بیرون آگاه می‌شود.

قد: 26.7 سانتی متر
وزن: 360 گرم

وضعیت مادر در هفته بیست و یکم بارداری

احتمالا در تمام طول هفته بیست و یکم بارداری کاملا احساس آرامش می‌کنید. شکم شما هنوز خیلی بزرگ نشده است و بخش عمده دردها و عوارض اولیه حاملگی از بین رفته‌اند و هر وقت که می‌توانید یک جا بنشینید، لم دهید و لذت ببرید.
در سه‌ماهه سوم حاملگی به خاطر اینکه رشد کودک شما تقریبا کامل می‌شود دردهای خفیفی خواهید داشت. البته این بدان معنا نیست که شما در این دوران هیچ‌گونه مشکل جزئی نخواهید داشت. مثلا در همین هفته بیست و یکم به دلیل افزایش تولید چربی در بدن شما، ممکن است آکنه یا جوش روی پوست شما ظاهر شود. در این صورت روزی دومرتبه پوست خود را با آب و شامپو بچه ملایم بشویید، اما دقت کنید که بدون تجویز پزشک از هیچ‌گونه داروی خوراکی یا پمادهای موضعی استفاده نکنید.
در هفته 21، شما مستعد ابتلا به واریس بارداری هستید؛ خصوصا اگر مادر شما هم به این عارضه مبتلا باشد. این عارضه به‌این‌علت ایجاد می‌شود که حاملگی فشار بیشتری بر سیاهرگ‌ پاهای شما وارد می‌کند. حجم خون در بدن شما افزایش‌یافته و رحم شما فشار بیشتری بر سیاهرگ بزرگ تحتانی (که خون را از اندام‌های پایینی بدن شما به قلب بازمی‌گرداند) وارد می‌کند.
از سوی دیگر در هفته بیست و یک افزایش هورمون پروژسترون موجب می‌شود دیواره سیاهرگ‌های شما شل شوند؛ بنابراین با رشد جنین و رحم، سیاهرگ‌ها بزرگ و بزرگ‌تر می‌شوند. مشکل سیاهرگ‌های واریسی در هر حاملگی شدیدتر می‌شود و هرچند احتمال ایجاد این عارضه در سیاهرگ‌های پا بسیار بیشتر است اما ممکن است در قسمت‌های دیگر مانند فرج نیز ظاهر شوند.
درصورتی‌که پاهای شما درد می‌کنند هرروز صبح جوراب‌های مخصوص واریس را بپوشید. یک پیاده‌روی سریع در طول روز نیز می‌تواند با افزایش سرعت گردش خون به شما کمک کند. همچنین می‌توانید به پهلوی چپ دراز بکشید و یک بالش زیر پاهای خود قرار دهید تا پاها بالاتر از سطح زمین قرار گیرند.
اگر در خطر زایمان زودرس هستید پزشک ممکن است فیبرونکتین جنینی را آزمایش کند، پروتئینی که به کیسه آمنیوتیک رحم می‌چسبد. اگر این خطر هست، احتمالا دارو می‌گیرید تا از مشکلات پیشگیری شود.

علائم مهم هفته بیست و یکم بارداری

در دوران بارداری و شاید از همین هفته بیست و یک بارداری در برخی خانم‌ها اتفاق ناخوشایندی بیفتد که از دست رفتن کنترل ادرار است. در این مواقع خانم‌ها معمولا وقتی عطسه می‌کنند یا می‌خندند، کنترل ادرارشان را از دست می‌دهند و نمی‌توانند جلوی آن را بگیرند.
در صورتی که چنین مشکلی پیدا کردید بهترین روش برای جلوگیری از این مشکل آن است که قبل، حین و بعد از بارداری نرمش کگل انجام دهید تا عضلات مثانه‌تان قوی شود اما اگر این ورزش چندان مفید نبود و نشت شما انقدر زیاد است که لباستان را خیس می‌کند، با پزشکتان صحبت کنید تا مطمئن شود که مشکلی وجود ندارد و کیسه آب پاره نشده است.
گاهی در رحمتان احساس انقباض‌های نامنظم که به آن انقباض برکستون می‌گویند. این کاملا طبیعی است و زمانی که موقعیت‌تان را تغییر دهید انقباضات هم از بین می‌رود. در صورتی که انقباضات و دردی دارید که تمام نمی‌شود حتما با پزشک مشورت کنید.

در هفته بیست و یکم بارداری چی بخوریم؟

اگر از خودتان می‌پرسید “در هفته 21 حاملگی چه بخورم” این قسمت را بخوانید:
بادام‌زمینی غذای بسیار مفیدی در دوران بارداری است که حاوی فیبر، ویتامین‌های E و فولات چربی‌های تک اشباع مفید برای سلامت قلب است.
بادام‌زمینی و کره بادام زمینی می‌تواند باعث پایین آوردن کلسترول و قند خون شود. همچنین بادام‌زمینی ارزش غذایی زیادی داشته و می‌تواند به کنترل وزن کمک کند و نسبت به غذاهایی که کربوهیدرات زیادی دارند، جلوی گرسنگی را می‌گیرد. به یاد داشته باشید که کره بادام‌زمینی کالری بالایی دارد و یک قاشق کره بادام‌زمینی به‌اندازه یک ساندویچ و برابر 190 کالری دارد. حدود 2 تا 5/2 درصد از بزرگسالان دارای حساسیت غذایی هستند.
حساسیت به بادام‌زمینی مثل حساسیت به سایر مواد غذایی طبیعی است. اگر حساسیت غذایی دارید باید از مصرف همیشگی بادام‌زمینی به‌خصوص در دوران بارداری پرهیز کنید زیرا تحقیقات نشان می‌دهد پروتئین بادام‌زمینی که مادر مصرف می‌کند وارد شیرش می‌شود و بر همین اساس محققان پیش‌بینی می‌کنند که این پروتئین به‌ احتمال فراوان از جفت هم عبور می‌کند.

مصرف ماده معدنی روی در هفته بیست و یک بارداری

این ماده معدنی در ساخت و ترمیم سلول‌ها به بدن کمک می‌کند و مصرف آن در دوران حاملگی ضروری است. اگر غذاهای حیوانی مصرف می‌کنید شاید به اندازه کافی روی به بدن شما می‌رسد. روی در شیر، گوشت، پنیر، تخم مرغ، ماست و در برخی ویتامین‌هایی که پیش از تولد مصرف می‌کنید، وجود دارد. در صورتی که گیاهخوار هستید می‌توانید گیاهان حاوی روی مانند غلات کامل، بنشن و آجیل مصرف کنید. همچنین در صورت تایید پزشک از مکمل‌های حاوی روی نیز بهره ببرید.

لیست کارهای مهم در هفته بیست و یکم بارداری

• درباره مزایا و معایب شیردهی با شیرمادر تحقیق کنید و با توجه به همه حقایق تصمیم بگیرید بعد از زایمان می‌خواهید به کودک شیر مادر بدهید یا شیرخشک.
• هر کار نیمه کاره‌ای که در خانه مانده را سر و سامان دهید.
• یک سینه بند جدید دیگر تهیه کنید.

سونوگرافی هفته بیست و یکم بارداری

تصویر سونوگرافی در هفته بیست و یک نه تنها نشان می‌دهد استخوان‌ها و ساختار اسکلتی جنین چطور شکل گرفته است بلکه ریه‌هایش را هم نشان می‌دهد. با نگاهی به قفسه سینه او می‌توان قلب و ریه را شناسایی کرد. در صورتی که حاملگی شما طبیعی و بدون مشکل باشد احتمالا این آخرین سونوگرافی شما تا ماه آخر است.

جشن بگیرید

یک کار بامزه انجام دهید: نصف دوران حاملگی شما گذشته است پس می‌توانید جشن بگیرید. ایده‌های زیر ممکن است کمک‌کننده باشند:
برای اینکه بیشتر لذت ببرید صابون‌ها و شمع‌های معطر بخرید، لباس نو بپوشید، یا خود را به یک ماساژ مخصوص خانم‌های حامله مهمان کنید (شاید بتوانید از همسرتان کمک بگیرید).
برای یادگاری و تنظیم یک تقویم بارداری تاریخی، عکس‌های حرفه‌ای از حاملگی خود بگیرید یا یک تصویر سونوگرافی کودک خود را قاب کنید.
یک کار مشترک با فرزندتان انجام دهید. یکی از کتاب‌های داستان محبوب دوران کودکی خود را بخوانید، باهم به یک موسیقی آرام گوش دهید، یا هدیه‌ای برای فرزندتان بخرید.

مسافرت در سه ماهه دوم بارداری

حالا بهترین زمان در دوران حاملگی برای مسافرت است. خطر سقط جنین دیگر به صورت جدی وجود ندارد و تهوع صبحگاهی هم به پایان رسیده است. برای سفر در بارداری به توصیه های زیر عمل کنید:

• پرخطرترین اتفاقی که در مسافرت در طول حاملگی ممکن است بیفتد لخته شدن خون است و مسافرتهای طولانی که طی آن باید ساعتها روی صندلی هواپیما، اتوبوس، قطار یا خودرو بنشینید احتمال آن را افزایش میدهد. بنابراین هرچند وقت یک بار بلند شوید و کمی راه بروید. همچنین در صورتی که مبتلا به واریس هستید از جورابهای مخصوص استفاده کنید.
• راحتترین کفش و لباستان را بپوشید. به خصوص اگر قرار است برای مدتی طولانی در هواپیما، اتوبوس، قطار یا اتومبیل بنشینید. بهتر است از جوراب بلند و کشی استفاده کنید.
• با همراه داشتن مایعات سعی کنید به اندازه کافی مایعات به بدنتان برسانید. بخار روی فنجان حاوی آب داغ را استنشاق کنید و از محلول آب نمک برای شستشوی بینی تان استفاده کنید.
• بیشتر فرودگاهها به خانم‌های باردار اجازه میدهند قبل از هفته 36 بارداری با هواپیما مسافرت کنند با این حال خانمهایی که احتمال زایمان زودرس در آنها وجود دارد یا اختلالاتی در جفت جنین دارند باید برای پرواز با هواپیما از پزشک اجازه بگیرید.
• از مسافرت با تورهایی که به چند شهر میروند اجتناب کنید و تنها یک مقصد را انتخاب کنید.
• حالا که سوخت و ساز بدن شما پرکارتر شده باید مکانی را برای مسافرت انتخاب کنید که گرم نباشد و آب و هوای ملایمی داشته باشد یا دست کم به هتلی بروید که از تهویه مناسبی برخوردار باشد.
• ویتامینهای پیش از تولد را همراه خود ببرید و نیز از ورزش و برنامه های غذایی سالم غافل نشوید.
• چمدان و وسایل را با دقت بلند کنید. نزدیک چمدان بایستید، روی زانوها خم شوید، دسته آن را بگیرید و دوباره صاف بایستید. بهتر است از همسرتان یا پادوی هتل بخواهید این کار را برایتان انجام دهد.
• نام و نشانی یک مرکز تخصصی زایمان را به همراه مدارک پزشکی و دفترچه بیمه تان را با خودتان ببرید.
• قبل از رفتن به مسافرت با پزشک خود در این باره مشورت کنید تا مشکلی برای شما پیش نیاید.
• به منطقه‌ای امن بروید. اکنون زمان مسافرت به جاهایی نیست که آب آشامیدنی مناسبی ندارد، احتمال ابتلا به بیماری‌های عفونی یا درگیری و ناآرامی‌های اجتماعی در آنجا زیاد است. اگر باید به کشوری خارجی سفر کنید و تزریق واکسن به خصوصی برای رفتن به آنجا لازم است باید این کار را انجام دهید.
• اگر به جایی می‌روید که سلامت آب آن قابل اطمینان نیست در آنجا از آب لوله‌کشی و استخر استفاده نکنید همچنین اگر به مکانی می‌روید که آب آنجا در معرض آلودگی قرار دارد از خوردن میوه‌های خام و با پوست خودداری کنید.
• هنگام رانندگی طوری کمربند ایمنی استفاده کنید که روی شکمتان قرار نگیرد.
• با هر وسیله‌ای که سفر می‌کنید به اندازه کافی بالش و کفش راحتی همراه داشته باشید تا پاها و کمرتان راحت باشد.

نگران رابطه جنسی نباشید

اگر در هفته بیست و یک بارداری بعد از ارضا شدن جنسی احساس دل‌پیچه و درد رحم کردید، آسوده باشید که این امر کاملا طبیعی است و آن را به گردن همسرتان نیندازید. این مسئله تاثیری منفی روی جنین 21 هفته‌ای شما یا خودتان ندارد. اگر دل‌پیچه برای چند دقیقه طول کشید و دوباره شروع شد، مثلا هر 6 دقیقه، با پزشک خود تماس بگیرید. اگرچه لکه‌بینی در اوایل بارداری خصوصا تا پیش از هفته 18 جایی برای نگرانی ندارد اما به لکه‌بینی در سه ماهه دوم بارداری بعد از ارضا شدن یا هرزمان دیگری باید توجه کرد و به پزشک اطلاع داد.

بزرگ شدن شکم و رابطه جنسی

حالا و در هفته بیست و یک بارداری حتی زمانی که شما و همسرتان انرژی و اشتیاق لازم برای عشق ورزی را داشته باشید مانعی جدی و خیلی گرد در برابر شما وجود دارد. اگر اولین بار است که بچه‌دار می‎شوید به تدریج با روند تغییرات بدن خود و چالش‌هایی که در برقراری روابط جنسی وجود دارد آشنا خواهید شد. در این زمان به مقداری شوخ طبعی و حرف‌های به ظاهر بی‌معنی و نامعقول و نیز مکالمات ظریف و رک نیاز دارید.
هرگز تصور نکنید همسرتان از خواسته شما آگاه است و همیشه احساسات خود را حین برقراری ارتباط به روشنی بیان کنید. استفاده از روش‌های قدیمی اکنون تاحدی ناممکن است زیرا همسرتان نمی‌تواند با خوابیدن روی شما به جنین آسیب بزند. به علاوه همسرتان در این حالت احساس خواهد کرد روی یک هنداونه خوابیده است و شما نیز به نفس نفس می‌افتید. از همسرتان بخواهید خود را روی دستهایش نگه دارد تا فشاری روی شما وارد نشود. ممکن است همسرتان نگران باشد که آسیبی به جنین وارد شود. به او اطمینان دهید که اگر موقعیت به خصوصی برای شما ناراحت کننده بود به طور حتم به او خواهید گفت.

با بدنتان راحت باشید

اگر اولین باری است که حامله می‌شوید ممکن است از نشان دادن بدن‌تان به دیگران و حتی برهنه شدن در مقابل همسرتان خجالت بکشید و این ممکن است شما را از روابط جنسی یا هرگونه ارتباط صمیمانه بازدارد. به جای خجالت کشیدن با همسرتان درباره این موضوع صحبت کنید. بدون تردید وقتی او به شما بگوید چقدر زیبا و جذاب شده‌اید غافلگیر خواهید شد.

توصیه‌های مذهبی هفته بیست و یکم بارداری

از ابتدای ماه پنجم، یعنی هفته بیستم بارداری در وقت نماز دست روی شکم گذاشته، اذان و اقامه بگویید.
هرروز بر یک عدد تخم‌مرغ سوره “حمد” بخوانید و آن را ناشتا بخورید. مادرانی که می‌خواهند فرزندی دانشمند به جامعه تحویل دهند، باید هنگام بارداری روزی یک عدد تخم‌مرغ و مقداری کنجد بخورند.
توصیه‌شده است که در شب‌های جمعه سوره “ص” قرائت شود. نوشیدن روزانه شیر را فراموش نکنید زیرا پیامبر اکرم فرموده‌اند: “به زنان باردار خود شیر بنوشانید که موجب زیادشدن عقل کودک خواهد شد.

با همکاری:
دکتر نازنین صفایی، متخصص زنان و زایمان
زهرا علوی، مشاور مامایی و زنان